Hyperbare zuurstoftherapie toont veelbelovende resultaten in klinisch onderzoek

Stel je een patiënt voor met diabetische voetulcera, die de aanhoudende pijn van niet-genezende wonden doorstaat en tegelijkertijd wordt geconfronteerd met de dreigende amputatie. Wanneer conventionele behandelingen mislukken en de hoop afneemt, komt hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) naar voren als een potentiële reddingslijn. Toch draagt ​​deze veelbelovende interventie zijn eigen paradox in zich: de dubbele aard van oxidatieve stress die zowel kan genezen als schade kan aanrichten.

HBOT werd voor het eerst voorgesteld als aanvullende behandeling in 1879 en heeft zijn therapeutische bereik over meerdere medische aandoeningen uitgebreid. Tegenwoordig dient het als een effectieve interventie bij door straling veroorzaakte weefselschade, diabetische voetzweren, koolmonoxidevergiftiging, decompressieziekte en arteriële gasembolie. De Undersea and Hyperbaric Medical Society (UHMS) definieert HBOT als het inademen van bijna 100% zuurstof in een drukkamer bij ≥1,4 absolute atmosfeer (ATA). Hoewel UHMS momenteel 14 goedgekeurde indicaties erkent, blijven er nieuwe toepassingen opduiken, waaronder preoperatieve voorbereiding voor chirurgische procedures.

Meerdere cohortstudies en gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken tonen aan dat preoperatieve HBOT postoperatieve complicaties kan verminderen en het verblijf op de intensive care bij verschillende operaties kan verkorten – van buikwandcorrectie tot pancreaticoduodenectomie. Gegeven hoe chirurgische complicaties correleren met slechte korte- en langetermijnresultaten, verminderde geestelijke gezondheid en hogere gezondheidszorgkosten, zouden de preventieve effecten van HBOT de algehele hersteltrajecten aanzienlijk kunnen verbeteren.

De perioperatieve voordelen van de therapie vloeien voornamelijk voort uit het vermogen tot infectiepreventie en wondgenezing. Oxidatieve stress – een belangrijke mechanistische route – lijkt een activerende rol te spelen in de chirurgische preconditioneringseffecten van HBOT. Verhoogde reactieve zuurstofspecies (ROS) verbeteren de klaring van pathogenen en stimuleren tegelijkertijd de productie van groeifactoren (VEGF, PGF, Ang1/2) en de rekrutering van beenmergstamcellen om angiogenese te bevorderen.

HBOT wordt echter geconfronteerd met legitieme zorgen over het potentieel ervan om schadelijke oxidatieve stress te veroorzaken. Overmatige ROS en reactieve stikstofsoorten (RNS) kunnen oxidatieve/nitrosatieve schade, mitochondriale veroudering, genotoxiciteit en chronische ontstekingen veroorzaken. Dit delicate evenwicht tussen therapeutisch voordeel en pathologisch risico blijft een kritische overweging bij klinische toepassingen.

Huidig ​​onderzoek is gericht op het systematisch evalueren van de impact van HBOT op menselijke oxidatieve stressmarkers, ontstekingsreacties en angiogenese – gebieden waarvoor in de bestaande literatuur een uitgebreide synthese ontbreekt. Het begrijpen van deze mechanismen zou HBOT-toepassingen kunnen optimaliseren en tegelijkertijd potentiële schade kunnen beperken.

Er zijn aanwijzingen dat HBOT oxidatieve stress beïnvloedt door middel van complexe, dynamische interacties – en niet door eenvoudige stimulatie of onderdrukking. Drie sleutelfactoren moduleren deze effecten:

• Zuurstofdruk en duur:Binnen therapeutische grenzen verhogen verhoogde druk en blootstellingstijd markers van oxidatieve stress. Het overschrijden van de drempelwaarden kan echter cellulaire schade veroorzaken, waardoor een zorgvuldige individualisering van de parameters noodzakelijk is.
• Behandelingsfrequentie:Hoewel frequente sessies het risico met zich meebrengen dat er sprake is van cumulatieve oxidatieve schade, kunnen geschikte intervallen de endogene antioxidantafweer versterken, wat de noodzaak van protocoloptimalisatie benadrukt.
• Patiëntspecifieke factoren:Leeftijd, comorbiditeiten (bijvoorbeeld diabetes, hart- en vaatziekten) en de oxidatieve status bij aanvang beïnvloeden de therapeutische uitkomsten aanzienlijk, waardoor gepersonaliseerde risico-batenbeoordelingen nodig zijn.

HBOT demonstreert contextafhankelijke immunomodulatie, waardoor antimicrobiële ontstekingen bij infecties worden versterkt en pathologische ontstekingen bij auto-immuunziekten worden onderdrukt. De pro-angiogene effecten vinden plaats via meerdere routes:

• Inductie van groeifactoren (VEGF, enz.) stimuleert endotheliale proliferatie
• Mobilisatie van beenmergstamcellen voor vasculair herstel
• Verbeterde weefseloxygenatie waardoor een tolerante micro-omgeving ontstaat

• Mechanistische studies om dosis-responsrelaties te verduidelijken
• Protocoloptimalisatie door verfijningen van druk/duur/frequentie
• Gepersonaliseerde geneeskundebenaderingen die genomische/proteomische profilering integreren
• Combinatietherapieën met farmacologische/chirurgische interventies

Terwijl onderzoek de complexe biologische interacties van HBOT opheldert, moeten artsen waakzaam blijven bij het afwegen van het opmerkelijke genezingspotentieel ervan tegen het altijd aanwezige spook van oxidatieve schade – een echt tweesnijdend zwaard in de medische therapieën.